Dzisiaj - 13 listopada 2012 r.
- pożar w budynku wielorodzinnym w Rembertowie. Trzy osoby zginęły,
- pożar w szkole w Gorzkowicach. Ewakuowano 900 uczniów.
W październiku 2012 r.
- pożar budynku na Woli. Spali w
nim bezdomni,
- pożar kamienicy we Włochach.
Dlaczego
w dalszym ciągu niektórzy administratorzy, właściciele, lokatorzy i zarządcy budynków zapominają o przepisach przeciwpożarowych? Nie wiedzą, co to jest pożar i jaki to groźny zabójca?
Może
więc warto znowu postraszyć?
Pożar jest
niekontrolowanym procesem palenia się, występującym w miejscu do tego nie
przeznaczonym, rozprzestrzeniającym się w sposób niekontrolowany,
powodującym zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz straty materialne.
POŻAR ZAWSZE
JEST NIEBEZPIECZNY DLA ŻYCIA CZŁOWIEKA,
A
JEGO SIŁA NISZCZĄCA JEST WIELKA!
Do cech charakterystycznych pożaru zaliczyć możemy:
- możliwość występowania wysokiej temperatury,
- wysokie promieniowanie cieplne,
- wydzielanie się dużych ilości produktów spalania,
- niekontrolowane rozprzestrzenianie się
ognia.
Z pożarem związane są zawsze trzy podstawowe czynniki: materiał palny, ciepło
(bodziec energetyczny, energia aktywacji) i utleniacz. Współistnienie tych
trzech czynników w jednym miejscu, w jednym czasie i w odpowiednich
proporcjach warunkuje zapoczątkowanie i rozwój pożaru. Brak któregokolwiek z
tych czynników spowoduje przerwanie procesu palenia, czyli przerwanie
łańcuchowej reakcji spalania, co będzie równoznaczne z ugaszeniem pożaru.
Ciepło (energia
cieplna) może rozprzestrzeniać się poprzez:
- unoszenie, czyli
przemieszczanie za pośrednictwem cząstek nagrzanego powietrza,
- przewodzenie, czyli
poprzez nagrzewanie się kolejnych części materiałów,
- promieniowanie.
W zależności od rodzaju
materiału palnego, jego stanu skupienia oraz jego rozdrobnienia różna jest
ilość ciepła, czyli niezbędna do zapoczątkowania procesu palenia wielkość
bodźca energetycznego.
Inicjowanie procesu
spalania:
- zapalenie,
- zapłon,
- samozapalenie,
Zapalenie polega na
równomiernym ogrzaniu materiału palnego do takiej temperatury, w której zapali
się on samorzutnie w całej masie bez udziału tzw. punktowego bodźca
energetycznego.
Zapłon to zapalenie
cieczy palnej punktowym bodźcem energetycznym (dzieje się to w ograniczonej
przestrzeni a czoło płomienia przemieszcza się następnie już samoczynnie na
całą pozostałość mieszaniny) - dotyczy tylko cieczy palnych.
Samozapalenie - proces
zachodzący w wyniku procesów biologicznych lub fizycznych i chemicznych
(egzotermicznych) materiałów, przy czym samonagrzewanie się materiałów, a
następnie ich zapalenie następuje bez zewnętrznego bodźca termicznego
(np.: samozapalenie węgla).
Podczas pożaru mogą wystąpić
zjawiska bezpośrednio zagrażające życiu człowieka i powodujące duże straty
materialne.
Należą do nich:
Rozgorzenie –
definicje:
1. Podczas pożaru
pomieszczenia może dojść do sytuacji, w której całkowite promieniowanie
termiczne pochodzące od płomieni, gorących gazów i gorących powierzchni
pomieszczenia, spowoduje radiacyjne zapalenie wszystkich palnych powierzchni w
tym pomieszczeniu. To nagłe przejście rosnącego pożaru w pożar w pełni
rozwinięty nazywane jest rozgorzeniem. (Fire
Research Station - UK 1993).
2. Nagłe przejście w stan
całkowitego zajęcia się ogniem powierzchni podczas pożaru palnych
materiałów w pomieszczeniu. (International
Standards Organisation - ISO 1990).
Backdraft - definicje:
1. Ograniczona wentylacja
może doprowadzić do tego, że pożar wewnątrz pomieszczenia będzie wytwarzał
gazy pożarowe zawierające znaczne ilości gazów częściowo spalonych i
nie spalonych produktów pirolizy. Jeśli gazy te będą się akumulować, wtedy
dopływ powietrza spowodowany otwarciem pomieszczenia może doprowadzić do
nagłej deflagracji (zapalenia). Ta deflagracja przemieszczająca się z tego
pomieszczenia na jego zewnątrz nazywana jest backdraftem (Fire Research Station - UK 1993).
2. Eksplodujące lub
nagłe spalenie nagrzanych gazów, występujące gdy tlen dostarczony jest do
budynku, który podczas pożaru nie był odpowiednio wentylowany i
w którym wyczerpał się zapas tlenu (National
Fire Protection Association - USA).
Zapalenia
gazów pożarowych.
Istnieje więcej sytuacji, w których może nastąpić zapalenie się gazów
pożarowych w pomieszczeniu. Te dodatkowe „zdarzenia” niekoniecznie muszą
podlegać pod którąś z wyżej wymienionych definicji, ale spowodują podobny wynik
w postaci szybkiego rozprzestrzenienia pożaru. Dla uniknięcia nieszczęścia lub
tragedii ważne jest by zrozumieć, na czym polegają wszystkie te zdarzenia
mogące prowadzić do takiego zapalenia, w zmieniających się warunkach
wewnątrz budynku objętego pożarem.
Wewnątrz budynku mogą
tworzyć się różnego rozmiaru „balony” gazów pożarowych.
Mogą one występować wewnątrz
pomieszczenia objętego pożarem lub w pomieszczeniach przyległych,
holach wejściowych i korytarzach. Mogą one także przemieszczać się na pewne
odległości od źródła pożaru do pustych przestrzeni konstrukcyjnych i
przestrzeni dachowych. Dopływ tlenu nie jest wymagany aby gazy te zapaliły się,
ponieważ już wytworzyła się idealna mieszanka czekająca jedynie na źródło
zapłonu.
Inne zapalenie przegrzanych
gazów pożarowych może nastąpić, gdy podczas wydostawania się z
pomieszczenia zmieszają się one z powietrzem. Może to nastąpić w oknie lub
drzwiach, zaś wynikły z tego ogień może przenieść się z powrotem do
pomieszczenia poprzez warstwę gazów, podobnie jak odrzut płomienia (ang.
flashback) w palniku Bunsena. Sytuacja taka, szczególnie w pomieszczeniach
piwnicznych, odcina jedyną drogę ucieczki w górę schodów.
Szybkie rozprzestrzenienie pożaru może
nastąpić, gdy PPV (ang.
Positive Pressure Ventilation - wentylacja nadciśnieniowa przeprowadzana za
pomocą specjalnych wentylatorów) stosowana jest
z niekorzystnym skutkiem lub gdy wybijane jest okno po drugiej stronie
pożaru i poryw wiatru popycha pożar oraz narastające ciepło w stronę
ratowników. Efekt ten występuje też często w wysokich budynkach, w których
za strażakami operującymi prądownicą może wytworzyć się podciśnienie, co jest
wynikiem „efektu stosu” (ang. Stack action) na klatce schodowej. Ten
naturalny efekt powoduje czasami wczesne wybicie szyb, gdy powietrze przepływa
od okien w kierunku klatki schodowej.
Należy
zwracać uwagę na następujące zjawiska.
Jeżeli:
-
„tłusty”, czarny dym zaczyna wydobywać się z pomieszczeń,
-
dym lub języki płomieni pojawiające się w otworach mają pulsujący, okresowy charakter,
-
pojawił się oleisty osad na oknach,
-
szyby w oknach drżą, wydając charakterystyczny dźwięk,
-
drzwi, okna i klamki są gorące,
-
pojawiają się niebieskie płomienie,
-
odczuwamy szum w uszach lub / i słyszymy gwizdy, świsty, nieartykułowane
ryki,
-
dym jest czarny i zawija się z powrotem „w siebie”,
-
nastąpił nagły wzrost temperatury wewnątrz pomieszczenia objętego pożarem,
-
pokazały się ogniki w warstwie gazów nad twoją głową,
-
granica dymu gwałtownie obniża się w kierunku podłogi zaś pożar pojawia
się na suficie,
to
oznacza, że strefę zagrożoną należy opuścić bardzo szybko, ponieważ może
nastąpić rozgorzenie lub/i wsteczny ciąg. Podczas opuszczania strefy
zagrożonej należy dokładnie przeanalizować potrzebę otwierania pomieszczeń
objętych pożarem, ponieważ to sprzyja jego rozprzestrzenianiu, jak również
przechodzenia przez nie lub w pobliżu dużego ognia. Wolno to robić tylko w
przypadku bezwzględnej konieczności!
Ugaszenie pożaru w fazie
początkowej nie dopuści do powstania niebezpiecznych sytuacji. Dlatego trzeba zadbać, aby na klatkach schodowych i/lub korytarzach budynków znajdowały się sprawne gaśnice.
Pamiętaj!
Liczy się czas, którego masz niewiele, ale wystarczająco
dużo, aby spokojnie zadziałać, zanim
przyjedzie straż pożarna.